Dit gebeurt er met je erfenis als je geen testament hebt
Geplaatst op: 05-10-2023, 09:36:23
Na je overlijden gaan je geld en andere bezittingen naar je erfgenamen. Deze kun je zelf aanwijzen en vastleggen in een testament. Maar wat gebeurt er met je nalatenschap als je niets laat vastleggen?
In een testament kun je van alles vastleggen. Zo kun je opschrijven wat er na je overlijden moet gebeuren met je geld, huis en andere bezittingen. Ook leg je vast wie er nadat je overleden bent, over de schulden gaat. Het kan belangrijk zijn om deze zaken vast te leggen om onduidelijkheid te voorkomen. Zo weten je erfgenamen namelijk precies wat jij gewild had en kunnen ze jouw wensen opvolgen. Toch is het niet verplicht om een testament op te stellen. Is er geen testament waarin zaken vastgelegd zijn? Dan wordt je nalatenschap wel verdeeld. Daarvoor wordt de wet gevolgd.
Is er een testament?
In de meeste gevallen weet je waarschijnlijk wel of de er een testament opgesteld is, maar twijfel je hierover? Dan kun je als nabestaande in het Centraal Testamentregister (CTR) controleren of de overledene een testament gemaakt heeft, aldus het Juridisch Loket. Ook kun je vragen of een notaris dit voor je wil nagaan. Als er een testament is, worden de wensen die hierin beschreven staan gevolgd. Maar als er geen testament is, wordt ook de nalatenschap verdeeld. Hiervoor wordt dan de wet gevolgd.
Wettelijke verdeling
Als de overledene getrouwd was of een geregistreerd partner had en één of meer kinderen had, geldt de wettelijke verdeling. Het gaat hierbij om eigen kinderen door geboorte of erkenning of geadopteerde kinderen, aldus de Belastingdienst. Pleeg- en stiefkinderen vallen hier dus niet onder. Bij een wettelijke verdeling zijn echtgenoot en kinderen de erfgenamen die allemaal een gelijk deel erven. Dit betekent niet dat zij allemaal meteen het geld of bezittingen krijgen. Het erfdeel van de kinderen wordt namelijk omgerekend in geld, maar zij krijgen dit pas als de langstlevende ouder overlijdt.
Dit betekent dat de langstlevende ouder (de echtgenoot van de overledene) een schuld heeft aan de kinderen. Hiervoor is gekozen om te voorkomen dat de partner gedwongen het huis of andere goederen moet verkopen. Hij of zij mag het erfdeel van de kinderen dus ook gebruiken, aldus Notaris.nl. Je kunt ervoor kiezen om deze eerder uit te betalen aan je kinderen, maar dit wordt dan gezien als een schenking. Het zou dan kunnen dat je als kind schenkbelasting moet betalen als het bedrag boven de schenkbelasting uitkomt.
Erfgenamen
Als er geen echtgenoot en kinderen zijn, wordt verder in de familie gekeken voor erfgenamen. Hiervoor zijn in de wet vier groepen:
- Partner, kinderen en hun afstammelingen
- Ouders, broers, zussen en afstammelingen
- Grootouders met hun (klein)kinderen, ooms, tantes, neven, nichten
- Overgrootouders en hun afstammelingen
Is er in geen enkele van de groepen een erfgenaam? Dan gaat je nalatenschap naar de Staat.
Uitzonderingen in een testament
Als er geen testament is, worden dus de wettelijke regels gevolgd. Maar in veel gevallen zul je waarschijnlijk wel iets af willen wijken van die regels. Bijvoorbeeld omdat je een pleeg- of stiefkind hebt of omdat je een schilderij hebt dat je graag aan iemand in het bijzonder wilt nalaten. Voor alle afwijkingen op de wettelijke regels moet je een testament opstellen waarin je dit vastlegt. Ook als je de wettelijke verdeling wilt volgen, kun je dit bekrachtigen in een testament vastleggen. Dit kan handig zijn om gedoe later te voorkomen. Je nabestaanden weten dan dat je er wel over nagedacht hebt en hen niet zomaar achtergelaten hebt zonder testament.
Bron: bijdrage van 2 oktober 2023 van Nynke Kooy op www.margriet.nl